Tìm giải pháp hướng tới nền nông nghiệp xanh, nông nghiệp bền vững

Doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong chuỗi giá trị ngành nông nghiệp

Tại Diễn đàn, ông Hồ Xuân Hùng - Chủ tịch Tổng hội Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam - cho biết: Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, sản xuất nông nghiệp quý I/2024 tiếp tục tăng trưởng ổn định. Tổng kim ngạch xuất khẩu nông sản trong 3 tháng đầu năm 2024 dự kiến đạt 13,53 tỷ USD, tăng 21,8% so với cùng kỳ năm trước.

Với thành tựu này, ngành nông lâm thủy sản đã xuất siêu đạt 3,36 tỷ USD trong quý đầu năm 2024, với mức tăng trưởng 96,5% so với cùng kỳ năm trước. Kết quả này cho thấy tốc độ tăng của quý I/2024 trong xuất khẩu nông sản vượt xa so với quý I của các năm 2020-2023…

Để có được kết quả đó, doanh nghiệp đã và đang đóng vai trò hết sức quan trọng trong chuỗi giá trị ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn.

Tuy nhiên, trên thực tế, số lượng doanh nghiệp đầu tư vào khu vực này vẫn chưa nhiều. Tính đến cuối năm 2023, cả nước có khoảng trên 50.000 doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, so với tổng số trên 900.000 doanh nghiệp đang hoạt động ở nước ta. Đây là một con số khá khiêm tốn.

Ông Hồ Xuân Hùng nhận định, phải chăng do cơ chế, chính sách khuyến khích, hỗ trợ doanh nghiệp tham gia vào lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn chưa đủ mạnh, cách huy động, kêu gọi, tạo điều kiện cho doanh nghiệp chưa thật sự tốt nên vẫn thiếu sức hấp dẫn, cuốn hút doanh nghiệp. Sự gắn kết giữa doanh nghiệp với nhà nông còn chưa thật sự tốt, người nông dân vẫn bị động từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm.

Cũng chia sẻ tại Diễn đàn, ông Nguyễn Văn Sơn - Chủ tịch Hội Sản xuất Kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật Việt Nam (VIPA) - nhận định, một trong những đầu vào trong sản xuất nông nghiệp xanh là thuốc bảo vệ thực vật sinh học.

Tuy nhiên, thị trường thuốc bảo vệ thực vật sinh học Việt Nam đang đứng trước nhiều khó khăn. Ông Nguyễn Văn Sơn cho hay, Nhà nước chưa có chính sách phù hợp và đủ mạnh để khuyến khích nghiên cứu, sản xuất, kinh doanh và sử dụng thuốc bảo vệ thực vật sinh học. Thủ tục còn cồng kềnh, rườm rà, còn thiếu quy định cụ thể về yêu cầu kỹ thuật riêng cho các thuốc bảo vệ thực vật sinh học chuyên tính cao.

Từ thực tế này, ông Nguyễn Văn Sơn đưa ra một số khuyến nghị: Các doanh nghiệp sản xuất thuốc bảo vệ thực vật sinh học cần học tập các nghiên cứu công nghệ, chuyển giao công nghệ sản xuất thuốc bảo vệ thực vật sinh học từ các nước có nền sản xuất thuốc bảo vệ thực vật lớn, tiên tiến và hiện đại như: Mỹ, Trung Quốc, Ấn Độ, Hàn Quốc, Brazil. Bên cạnh đó, nghiên cứu học hỏi các chính sách về quản lý, đăng ký, kinh doanh đối với thuốc bảo vệ thực vật sinh học của các nước trên thế giới. Cần có sự hỗ trợ về chính sách và vốn cho các khu vực sản xuất và kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật sinh học. 

Nghiên cứu phát triển phân bón thích ứng biến đổi khí hậu

Tại Diễn đàn, TS. Phùng Hà - Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Phân bón Việt Nam - cho rằng, để thích ứng với biến đổi khí hậu và phát triển nông nghiệp xanh bền vững ở Việt Nam, việc sử dụng phân bón hợp lý là hết sức cần thiết.

TS. Phùng Hà dẫn số liệu của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn: Việt Nam là một trong những quốc gia bị tác động mạnh mẽ do biến đổi khí hậu, đặc biệt là Đồng bằng sông Cửu Long, một trong ba đồng bằng trên thế giới dễ bị tổn thương nhất bởi nước biển dâng.

Xác định giảm thiểu phát thải khí nhà kính trong nông nghiệp nói chung và ngành phân bón nói riêng là nhiệm vụ quan trọng để ứng phó với biến đổi khí hậu, TS. Phùng Hà nêu ra các giải pháp, gồm: đẩy mạnh nghiên cứu và phát triển ammoniac xanh, hóa học xanh và tập trung vào phương thức quản lý, điều chỉnh thành phần dinh dưỡng theo nhu cầu của cây trồng nhằm giảm thất thoát ra môi trường.

Đặc biệt, đối với phân đạm, việc tăng cường sử dụng phân hữu cơ, phân bón hiệu quả cao, phân bón lá và sử dụng phụ gia ức chế các quá trình phát thải N2O, phụ gia chống mặn, chống ngập lụt, ưu tiên sử dụng các chất có nguồn gốc tự nhiên từ khoáng chất, thực vật cũng đóng vai trò quan trọng.

Đi vào những giải pháp cụ thể, TS. Phùng Hà cho rằng cần áp dụng nghiêm túc sáng kiến “4 đúng” trong quản lý phân bón: đúng loại, đúng tỷ lệ, đúng lúc và đúng cách. Công tác nghiên cứu nông nghiệp chính xác sẽ cung cấp một loạt các công nghệ giám sát giúp nông dân sử dụng chính xác chủng loại và lượng phân bón.

Ngoài ra, việc phát triển rộng rãi của các dạng phân bón, đặc biệt là phân bón phân giải/tan chậm sẽ giúp đạt được mục đích cuối cùng của bón phân đúng nhằm tăng sự hấp thu phân bón của cây trồng, đồng thời giảm tác hại đến môi trường.

Việc sử dụng phân bón hữu cơ sẽ góp phần đảm bảo độ phì nhiêu cho đất, giúp nâng cao khả năng chống chịu với các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt, tăng cường đa dạng sinh học.

Từ góc độ doanh nghiệp, ông Hà Huy San - Trưởng phòng Kỹ thuật, Công ty Cổ phần Phân lân Ninh Bình - cho biết, đi theo xu hướng nông nghiệp hữu cơ, các nhà sản xuất phân bón đang chi tiêu đáng kể vào nghiên cứu và phát triển để tạo ra các sản phẩm mới và có tính sáng tạo nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về phân lân. Tiêu biểu trong số đó, việc sử dụng phân bón tan chậm có thể làm tăng năng suất nông nghiệp trong khi cần ít phân bón hơn.

Đáp ứng được nhu cầu trên, sản phẩm phân lân nung chảy của công ty có đặc tính không tan trong nước nhưng tan được trong môi trưởng axit yếu do đầu rễ cây tiết ra. Do đó, cây trồng có thể hấp thụ được mà lân không bị cố định trong đất, an toàn về môi trường sinh thái.

Từ thực tiễn trên, mới đây, Bộ Khoa học và Công nghệ vừa ban hành quyết định công bố tiêu chuẩn quốc gia TCVN 1078:2023 về sử dụng phân lân nung chảy cho nông nghiệp hữu cơ.

Bên cạnh đó, yếu tố bảo vệ môi trường luôn được ưu tiên vì phân lân nung chảy là hợp chất phosphate canxi - magie - silic, được sản bằng phương pháp nhiệt từ các khoáng chất tự nhiên , không sử dụng hóa chất trong quá trình sản xuất, không có sự thay đổi về thành phần hóa học, ông San cho biết./.
                                                                                                                                            Nguyễn Duyên

Từ khóa: -,